Liderler: Herkese Aynı Şekilde Davranmayı Bırakın
Her başarılı lider, insanlara adil ve eşit davranmaya çalışır. Bu düşünceyle tüm çalışanlarına aynı şekilde davranmaları gerektiğini düşünen liderler de aslında onlara kötülük yapıyorlar. Bir liderin yapabileceği en adaletsiz şeylerden biri, herkese aynı muameleyi yapmaktır.
“Herkese aynı davranmalıyım yoksa bazılarına iltimas geçiyormuş gibi görüneceğim,” diye düşünüyorsanız, her kişinin farklı alanlarda ve farklı seviyelerde beceri sahibi olduğunu unutmamalısınız. Brad, grafik oluşturmada ve excel sayfalarındaki verileri kullanmakta usta ve Ginger da çevrimiçi sunumlar tasarlamada çok becerikli olabilir. Bir excel tablo görevini Brad’e delege edebilirsiniz ancak Ginger’ın excelde tablonun nasıl oluşturulacağı konusunda spesifik yönlendirmeye ihtiyacı var. Ginger bir tasarım projesini kendi başına yürütebilirken, Brad’in sunum tasarlama konusunda sıfırdan başlaması gerekir.
SLII® liderlik eğitim modelimizi kullanarak bu konuya durumsal olarak bakalım.
Her kişi, takip ettiği her görev veya hedef için (yeterlilik ve bağlılık miktarına bağlı olarak) belirli bir gelişim düzeyindedir. Örneğin, 20 yıllık deneyime sahip profesyonel bir editör (ona JT diyelim), kurgu konusunda kendine yeterli-başarılı‘dır, yani SLII Modeli’ne göre en yüksek gelişim düzeyi olan G4’tür. JT’nin düzenlemesi için belgeler gönderen iç müşterileri var ve işi iyi yapmak için neredeyse hiçbir yönlendirmeye veya desteğe ihtiyacı yoktur.
Şimdi diyelim ki JT gitar çalmayı öğrenmek istediğine karar verdi. Bu hedef için çalışmaya başladığında, gitar çalmada en başta en düşük gelişim seviyesindedir (G1—şevkli deneyimsiz). Öğrenmek için heyecanlı ama ne yaptığı hakkında hiçbir fikri yok. Enstrümanı nasıl tutacağından ve ellerini nasıl konumlandıracağından başlayarak gitar çalmayla ilgili her şey için eğitmeninden açık yönlendirmeye (S1) ihtiyacı vardır.
Kısa süren bir öğrenme ve uygulamadan sonra, JT’nin cesareti kırılır. Parmak uçları ağrımaya başlar ve ritmi yakalamayı başaramaz. Gitar çalmanın kolay ve eğlenceli olacağını düşünüyordu ama artık öyle olmadığından emin. JT, hayal kırıklığına uğramış öğrenci (G2) dediğimiz gelişim düzeyindedir. Bu aşamada güç kazanmasına yardımcı olması için eğitmeninden yönlendirmenin yanı sıra koçluğa(S2) ihtiyacı var.
Neyse ki, JT pes etmiyor. Devamlı çalışma ve eğitimle, yavaş yavaş güven kazanıyor ve yetenekli ama temkinli bir iş çıkarıcı oluyor (G3). Hâlâ öğreniyor, ancak yetkin bir şekilde gitar çalabiliyor, pratik yapmaktan ve kendini zorlamaktan hoşlanıyor. Eğitmeninden destek (S3) ve cesaret almaya devam ediyor ama sadece ara sıra yönlendirmeye ihtiyacı var.
Aylarca süren sürekli pratik, biraz daha eğitim ve bazı arkadaşlarının ve ailesinin önünde performans sergiledikten sonra, JT bir gitarist olarak G4’e ulaşıyor. Yeteneğine güveniyor ve başarısıyla gurur duyuyor. Yine bir editör olarak günlük işine devam edecek, ancak merak ve ilgisini eğlenceli bir hobiye dönüştürdü. JT’nin eğitmeni, JT’nin söz konusu görevdeki gelişim düzeyine bağlı olarak farklı liderlik stilleri (belirli miktarlarda yönlendirme ve destek) kullanarak onu başarıya nasıl hazırlayacağını biliyordu.
Gördüğünüz gibi, biri, bir görevde deneyimli bir uzman (G4) olsa da, başka bir görevde acemi (G1) olabilir. SLII® kavramları, işte, evde ve toplumdaki ilişkilere liderler, ebeveynler, ortaklar, öğretmenler, koçlar – başkalarının hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak isteyen herkes tarafından uygulanabilir.
Büyük olasılıkla, bağlı çalışanlarınızdan her biri, onlara delege edebileceğiniz alanlara sahiptir. Bunun yanında, sizin özel yönlendirmenize ihtiyaç duydukları yeni görevleri veya hedefleri de vardır. Çalışanlarınızın, becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmayı önemsediğinizi bilmelerini sağlayın. Görevlerinin her birinde gelişim düzeylerini teşhis etmek için onlarla birlikte çalışın ve hedeflerine ulaşmaları için ihtiyaç duydukları yönlendirme ve desteği onlara sağlayarak liderlik tarzınızı uyumlu hale getirin. Çalışanlarınız, organizasyonunuz ve liderliğiniz bu sayede çok daha iyi olacak, bundan emin olabilirsiniz! Randy Conley ile birlikte kaleme aldığımız Simple Truths of Leadership: 52 Ways to Be a Servant Leader and Build Trust adlı yeni kitabımızdaki 40 Numaralı Basit Gerçek, “Eşit olmayanlara eşit muamele kadar eşitsiz bir şey yoktur.” Kitap şimdi online olarak satışta. Kısaca göz atmak isterseniz bu e-Kitabı inceleyebilirsiniz.
Ken Blanchard
Ken Blanchard’ın yazılarının yer aldığı resmi blog sistesi howwelead.org’da yer alan “Leaders: Stop Treating Everybody the Same“ isimli makalesinin çevirisidir.
