Liderlik Stilinde Esneklik Göstermek Güven Oluşturur
Çoğu yöneticinin tek bir stilde başarılı olduğunu biliyor muydunuz? Bununla ne mi demek istiyorum?
Araştırmamıza göre, yöneticilerin %54’ü yalnızca bir liderlik stilini rahatlıkla kullanabiliyor. Bu da demek oluyor ki; yarısından fazlası etkili olsun olmasın her durumda aynı stili kullanıyor. Bu durum, “Elinizdeki tek alet çekiçse, her şeyi çivi sanırsınız,” sözünün vücut bulmuş halidir.
Sadece tek bir liderlik stilinin kullanılması, birçok liderin takım üyelerine aşırı denetim (diğer bir deyişle mikro yönetim) veya yetersiz denetim uygulaması (diğer bir deyişle yalnız bırakması) anlamına gelir. Her ikisi de hedeflere ulaşamama, işlerin tekrarlanması, hayal kırıklığı ve düşük moral gibi olumsuz sonuçlara neden olur. Belki de tek stil kullanan liderlerin en büyük kaybı takım üyelerinin güvenidir. Herkes çivi değildir ve yöneticilerinin sürekli kendilerine vurmalarından hoşlanmazlar.
Duruma Göre Liderlik Etmeyi Öğrenin
Çözüm açıktır: Liderler, durumun ihtiyaçlarına göre esneklik göstererek farklı liderlik stillerini kullanmayı öğrenmelidir. İşte burada SLII® devreye giriyor. SLII®, bizim liderliğe durumsal yaklaşım modelimizin adıdır. Tek bir en iyi liderlik stili olmadığını öğretir. En iyi liderlik stili, bireyin ihtiyaçlarına uygun olandır. SLII®’ya aşina değilseniz, işte size kısa bir açıklama.
SLII® liderlerinin üç becerisi vardır: hedef belirleme, teşhis ve uyum. Takım üyeleriyle birlikte açık ve net MAKET hedefler belirlemek başlangıç noktasıdır zira net hedefler olmadan performansı ölçmek de mümkün değildir. MAKET hedefler lider ve takım üyesi arasında uyum oluşmasını sağlar.
Hedef belirlendikten sonra lider, takım üyesinin gelişim düzeyini belirlemek için ikinci beceri olan teşhis becerisini kullanır. Dört gelişim düzeyi vardır (G1-G4). Gelişim düzeyi iki faktörün birleşimidir: yeterlilik. Yeterlilik, bireyin bir hedef ya da görevle ilgili olarak sergilediği göreve özgü aktarılabilir bilgi ve becerilerdir. Diğeri, bağlılık ise bireyin bir hedef ya da görevle ilgili motivasyonu ve özgüvenidir. Gelişim düzeyi hedefe veya göreve özgüdür. Bireyin becerilerinin veya tutumunun genel bir değerlendirmesi değildir.
Bireyin hedef veya görevle ilgili gelişim düzeyini belirledikten sonra lider SLII®’nin üçüncü becerisi olan uyum becerisini kullanır. Kişinin o hedefteki gelişim düzeyi ile uyumlu liderlik stilini uygular.
Liderlik stili, liderlerin zaman içinde başkaları tarafından algılandığı şekliyle kullandıkları bir davranış kalıbıdır. İki temel liderlik stili davranışı vardır: yönlendirici davranış (insanlara neyi ne zaman nasıl yapacaklarını söylemek ve göstermek, sonuçlar hakkında sık sık geri bildirim sağlamak) ve destekleyici davranış (dinlemek, kendine başına problemleri çözmesini kolaylaştırmak, cesaretlendirmek, övmek ve başkalarını karar verme sürecine dahil etmek).
Yönlendirici ve destekleyici davranışların farklı kombinasyonlarından oluşan dört liderlik stili (S1-S4) vardır.
Gelişim düzeyi 1’deki (G1) kişiler bağlılığa sahip ancak yeterliliğe sahip olmadıkları için liderin yüksek düzeyde yönlendirme yapması gerekir (S1-Yönlendirici). Hem yeterlilik hem de bağlılığı düşük olan G2’deki kişiler, liderin hem yüksek yönlendirme hem de yüksek destekleme sağlamasına ihtiyaç duyarlar (G2-Koçluk Edici). G3’teki bireyler yeterliliğe sahiptir ancak bağlılıkları değişkendir ve bu nedenle liderin yüksek desteğine (S3-Destekleyici) ihtiyaç duyarlar. G4’teki kişiler hem yeterliliğe hem de bağlılığa sahip olduklarından, liderlerin düşük miktarda yönlendirme veya destek sağlamaları gerekir (S4-Delege Edici).
İnsanlar liderliğe durumsal bir yaklaşım benimsediklerinde, hedefler, gelişim seviyeleri ve liderlik stilleri konusunda uyum sağlamak için birlikte çalışarak bağlı çalışanlarıyla ortaklık kurarlar. SLII®’nin ortak dilini kullanan bu “uyum” daha yüksek güvene, olumlu çalışan niyetlerine ve önemli sonuçlara katkıda bulunur.
Liderlikte Durumsal Bir Yaklaşım Benimsemek Güven Oluşturur
Simple Truths of Leadership: 52 Ways to Be a Servant Leader and Build Trust adlı kitabımızda Ken Blanchard ile birlikte 27 Numaralı Basit Gerçeği paylaştık: Liderlik güvenle başlar.
Bazı liderler güven oluşturma konusuna fazla kafa yormadan takımları için hedefler ve stratejiler belirlemeye girişirler. Ancak en başarılı liderler, bir numaralı önceliklerinin takımlarıyla güven oluşturmak olduğunun farkındadır. Takım üyelerine ihtiyaç duydukları anda ihtiyaç duydukları yönlendirme ve desteği sağlamak için esneklik göstererek uyumlu liderlik stilini kullanmak güveni büyük ölçüde artırır. Bunun dört nedeni vardır:
- Netlik-Hedefler, gelişim düzeyi ve ihtiyaç duyulan liderlik stili konusunda anlaşmak hem takım üyesi hem de lider için netlik sağlar. İletişimsizliği ve yanlış anlaşılmayı önler ve performansı artırır. Hem lider hem de takım üyesi, rolleri ve kimin ne yapması gerektiği konusunda net olur. Söylediğimiz gibi, her iyi performans net hedeflerle başlar. Bu tür bir netlik, takım üyeleri ve liderler arasında güven oluşturur.
- Yeterlilik-Rollerinde yetkin olan liderlere güveniriz. Liderlerin sadece yaptıkları işin teknik kısmında değil, liderlik rolünde de yetkin olmaları gerekir. SLII®’nin üç becerisi (hedef belirleme, teşhis ve uyum) çalışanlarıyla güven oluşturan etkili bir liderin temel becerileridir.
- Bağ Kurmak-SLII®, başkalarına odaklı liderlik yaklaşımıdır. Tek liderlik stili kullanan liderler, takım üyelerinin bu liderlik stiline uymasını bekler. Oysaki bu yaklaşım, sadece tek stil kullanan liderin beklentisinin aksine takım üyesinin ihtiyaçlarına odaklanarak liderin nasıl karşılık vermesi gerektiği konusunda bilgi verir.
- Tutarlılık-Tutarlı ve öngörülebilir davranışlar da güven oluşturur. Farklı durumlara göre liderlik stilini değiştirerek farklı liderlik davranışları sergilemenin güven inşa etmesi mantığa aykırı görünebilir. Ancak tutarlılık, liderin kullandığı belirli davranışlardan değil, liderlik yaklaşımından kaynaklanır. Takım üyeleri, liderin durumun gereksinimlerini karşılayacak liderlik stiline esneyeceğine güvenebilirler. Doğru zamanda doğru liderlik stili kullanacağına inanmak yüksek düzeyde güven oluşmasını sağlar.
Güven, başarılı bir lider olmanın can damarıdır. Güven olmazsa, liderliğiniz başarısızlığa mahkûm olur. Yaratıcılık kısıtlanır, inovasyon durma noktasına gelir ve iyice düşünülerek mantıklı bir şekilde risk alınacak görevleri reddedilir. Ancak güvenle her şey mümkündür. Enerji, gelişim, üretkenlik ve yaratıcılık gelişir. Bağlılık, katılım, sadakat ve mükemmellik bir şirketin misyonunda yazan boş kelimelerden daha fazlası haline gelir; gerçeğe dönüşürler. Ancak güven tesadüfen oluşmaz; yaklaşımınızı her bir takım üyesinin ihtiyaçlarına göre esnetmeniz gerekir. İşte bunu yaptığınızda, güven da kendiliğinden gelir.
RANDY CONLEY
Randy Conley’nin “Four Reasons Why Flexing Your Leadership Style Builds Trust” adlı makalesinin çevirisidir.