Değişime Hazır Bir Liderin 4 Özelliği
Günümüzün hızla değişen dünyasında, kurumlar rekabetçi ve güncel kalabilmek için uyum sağlayarak gelişmek zorunda. Bu adaptasyon kabiliyetinde önemli bir faktör; sadece değişimi kucaklayan değil, aynı zamanda takımları içinde de bu değişimi besleyen liderliktir. Yakın zamanda gerçekleştirilen webinarımızda, değişim uzmanı Judd Hoekstra, liderlerin yüksek katılımlı bir değişim stratejisini başarıyla uygulamalarını sağlayan dört spesifik özelliği (cesaret, merak, çeviklik ve metanet) paylaştı ve bunların açık, esnek ve kolay uyum sağlayabilen organizasyonlar yaratmaya nasıl katkıda bulunduğunu açıkladı.
Birinci Özellik: Cesaret – Zorluklar ve belirsizlik karşısında güçlü olmak
Cesaret genellikle tehlike karşısında gösterilen yiğitlikle ilişkilendirilir, ancak liderlik ve değişim perspektifinden bakıldığında, zorluklarla ve belirsizliklerle yüzleşme gücüne sahip olmak anlamına gelir. Yüksek katılımlı değişime liderlik edenler, rahatsızlık ve savunmasız hissedecekleri şeylere doğru ilerlemeye isteklidir. Değişimin genellikle rahatsız edici olduğunu, ancak büyüme için gerekli bir adım olduğunu anlarlar.
Hoekstra şöyle diyor: “Cesaret, zorluklar ve belirsizlikler karşısında güçlü olmak olarak tanımlanır. Değişim liderleri, rahatsız edici geribildirimlerle ilgili yol adıklarında, neyin değişmesi gerektiği konusunda dürüst olduklarında ve değişimin kontrolünü paylaşmaya istekli olduklarında cesaret gösterirler. Değişimi başlatmak ve başkalarına karar alma sürecinde söz vermek cesaret gerektirir.”
Blanchard’ın Değişimde İnsanlara Liderlik Etme (Leading People Through Change®) programında vurgulanan bu liderlerin ayırt edici özelliklerinden biri dürüstlük ve şeffaflıktır. Kurum içinde neler olduğu ve nelerin değişmesi gerektiği konusunda bilgi paylaşır ve gerçekleri söylerler. İnsanları değişim için ikna etmeye çalışmak yerine, mevcut durum hakkında samimi davranırlar ve gerekli dönüşümler hakkında daha dürüst ve açık bir diyalog için zemin hazırlarlar.
Değişim yaratma sürecine başkalarını dahil etmenin çok önemli olduğunun farkındadırlar. Mesele değişimi tepeden aşağıya dikte etmek değil, herkesin katkısına değer verilen iş birliğine dayalı bir ortam yaratmaktır. Bu yaklaşım sadece kararların kalitesini artırmakla kalmaz, aynı zamanda takım üyeleri arasında sahiplenme ve bağlılık duygusunu da teşvik eder.
İkinci Özellik: Merak – Güçlü bir bilme, öğrenme ve anlama arzusu
Merak, sürekli öğrenmeyi ve gelişmeyi sağlayan itici güçtür. Yüksek katılımlı değişim liderleri, bilmek, öğrenmek ve anlamak için güçlü bir arzu duyarlar.
Hoekstra merakı “Bir şeyi bilmek, öğrenmek veya anlamak için güçlü bir arzuya sahip olmak,” olarak açıklar. Değişim liderleri, insanların endişelerini ve sorularını sorduklarında, başkalarının duygu ve görüşleriyle ilgilendiklerini gösterdiklerinde ve insanları değişim sürecine dahil ettiklerinde merak duygularını ortaya koyarlar. İşleri yapmanın farklı bir yolunun daha iyi çalışıp çalışmayacağını değerlendirmek için merak gerekir. Amaçları başkalarının deneyimlerinden ve uzmanlıklarından yararlanmaktır.”
Bu liderler aktif bir biçimde sorular sorar ve insanların sahip olduğu ama diğerleri tarafından bilinmeyen bilgileri ortaya çıkarmaya çalışırlar. Merak duyguları kurum içinde bir keşif ve yenilik kültürünü teşvik eder.
Dahası, merak duyguları veri ve süreçlerin ötesine uzanır. Bu liderler başkalarının deneyimlerini, fikirlerini, duygularını, endişelerini ve esenliğini ortaya çıkarmaya içten bir ilgi gösterirler. Takım üyelerinin bakış açılarına değer verir ve onları değişim sürecine aktif olarak dahil ederler. Bu sadece bireylerin kendilerini dinlenmiş ve değerli hissetmelerini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda daha kapsamlı ve etkili değişim stratejileri ile sonuçlanır.
Üçüncü Özellik: Çeviklik – Hızlı düşünme, anlama ve ilerleme becerisi
Değişimin hızla gerçekleştiği bir dünyada çeviklik, sahip olunması gereken bir liderlik özelliğidir. Hoekstra çevikliği “hızlı düşünme, anlama ve ilerleme becerisi” olarak tanımlıyor.
“Değişim liderleri, değişim ihtiyacını kabul edip hızla harekete geçtiklerinde çeviklik gösterirler. İşler planlandığı gibi gitmediğinde açık fikirli kalır ve başkalarının endişelerini tahmin edip bunlara yanıt verirler. Yeni bilgiler karşısında uyum sağlamak ve gerektiğinde değişmek çeviklik gerektirir.”
Bu liderler tüm değişikliklerin beklendiği gibi gelişmeyeceğini bilirler. Beklenmedik zorluklarla karşılaştıklarında direnmek ya da paniğe kapılmak yerine, açık fikirli kalırlar, uyum sağlarlar ve yeni çözümler ve fırsatlar aramaya başlarlar.
Başkalarının endişelerini öngörmek ve bunlara esnek bir şekilde ele almak da liderlik çevikliğinin bir parçasıdır. Etkili liderler değişimin bazı takım üyeleri için tedirgin edici olabileceğini bilirler. Tüm cevaplara sahip olmayabilirler, ancak endişeleri proaktif olarak ele almak ve bireylerin geçiş sürecini başarıyla atlatmalarına yardımcı olmak için gerekli destek ve rehberliği sağlamak için hazırdırlar.
Dördüncü Özellik: Sebat– Sıkıntılara katlanma kabiliyeti; dayanıklılık
Son olarak, sebat yüksek katılımlı değişime liderlik edenler için temel bir özelliktir. Sebat, uzun dönemli sonuçları elde etme peşinde koşarken dayanıklılık sergilemeyi temsil eder.
Bu liderler uzun vadeli sonuçlar elde etmek için sarsılmaz bir tutku sergilerler. Gözlerini büyük resimden ayırmazlar ve kısa vadeli aksilikler ya da zorluklar onları kolay kolay yıldırmaz. Kararlılıkları; rahatsızlık ve zorluklar karşısında sebat etmeleri için diğerlerine de ilham verir.
Hoekstra’nın açıkladığı gibi, “Liderler uzun vadeli sonuçlar elde etmek için tutku gösterdiklerinde ve zorluklar karşısında azmettiklerinde sebat ederler. İşleri sonuçlandırma kararlılığını gösterirler. Aksilikler karşısında inatla yola devam etmek sebat gerektirir.”
Sebatkâr liderler işler zorlaştığında gemiyi terk etmezler. Bunun yerine takımlarını toplar ve başarılı bir şekilde uygulanana kadar değişim girişimlerine bağlı kalırlar.
Değişime Hazır Bir Lider Olun
Cesaret, merak, çeviklik sergileyen sebatkâr değişim liderleri; açık, esnek ve kolay uyum sağlayan organizasyonlar yaratmada çok önemli bir rol oynar. Bu özellikler liderleri sadece değişimi kucaklamaları için güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda takımlarında bu nitelikleri beslemelerini de sağlar. Değişimin değişmeyen tek şey olduğu bir dünyada, bu liderlik özellikleri başarının temel taşıdır.
Hoekstra’nın Çevik, Değişime Hazır Bir Lider Olmak başlıklı webinarında da ele aldığı özellikler ve stratejiler hakkında daha fazla bilgiyi buradan edinebilirsiniz. Ayrıca Blanchard’ın web sitesinden Leading Successful Change Initiatives (Başarılı Değişim Girişimlerine Liderlik Etmek) başlıklı ücretsiz araştırmayı indirebilirsiniz.
David Witt
David Witt’in “4 Traits of a Change-Ready Leader” başlıklı makalesinin çevirisidir.