Ne Tür Bir Güven Hissediyorsunuz? Bağ Kurmanın 4 Yolu Üzerine Basit Bir Rehber
Birine güvendiğimizde ortaya çıkan bir tür sihir vardır. Peki ne tür bir güven hissettiğinizi hiç merak ettiniz mi?
Her güven aynı değildir. Bazı güven türleri akıl ve tutarlılık üzerine kurulur; bunlar rasyonel güvendir. Diğer türler ise içtenlikten, yakınlıktan doğar; yani duygusal güven. Ben bu iki türü rasyonel güven(akla dayalı güven) ve duygusal güven (kalpten gelen güven) olarak adlandırıyorum. Bu iki güven türünün dengesini anlamak, nasıl liderlik ettiğimizi, nasıl iş birliği yaptığımızı ve birbirimize nasıl alan açtığımızı dönüştürebilir.
Rasyonel güven şöyle seslenir: “Ona güveniyorum çünkü her zaman sözünü tutar.” Bu güven türü, güvenilirlik, yeterlilik ve sağduyu üzerine kuruludur. İnsanlar söylediklerini yaptığında bu güven gelişir. Rasyonel güven, birine muhasebeyi, projeyi ya da araba anahtarlarını güvenle teslim edebildiğimizde devreye girer.
Duygusal güven ise şöyle fısıldar: “Ona güveniyorum çünkü beni gerçekten dinliyor.” Bu, güvenin empati, özen ve duygusal açıklık gibi duygusal bileşenlerinden doğar. Biri kahve siparişinizi hatırladığında, zor bir günün ardından sizi aradığında ya da hiçbir şeyi düzeltmeye çalışmadan sadece yanınızda olduğunda duygusal güven kurulur.
İşte burası çok ilginç: Aslında birine duyduğumuz güveni, ona karşı hissettiğimiz rasyonel ve duygusal güven düzeylerine göre haritalandırabiliriz. Bunu bir matris gibi düşünün: bir eksende rasyonel güven, diğerinde duygusal güven; her ikisi de düşükten yükseğe doğru değişir. Bu kombinasyonlar dört temel güven türü oluşturur:
- Dengeli Güven (Yüksek Rasyonel + Yüksek Duygusal): Altın standart budur. Hem birinin yeterliliğine inanırsınız hem de kendinizi duygusal olarak güvende hissedersiniz. Bu güven ilişkileri güçlendirir, iş birliğini artırır.
- Hesaplı Güven (Yüksek Rasyonel + Düşük Duygusal): Birinin becerilerine güvenirsiniz ama duygusal
olarak mesafelisinizdir. Görev odaklı işlerde işe yarar ama zamanla soğuk ya da yüzeysel gelebilir. - Duygusal Güven (Düşük Rasyonel + Yüksek Duygusal): Kişisel bağınız güçlüdür ama güvenilirlik ya da yeterlilik konusunda soru işaretleriniz vardır. Bu durum sıcaklık sunar ama sonuç üretmeyebilir; bu da performansın kritik olduğu yerlerde sıkıntı yaratabilir.
- Şüpheci Güven (Düşük Rasyonel + Düşük Duygusal): Ne yeterlilik ne de bağ hissi vardır. Güvensizlik burada kök salar ve iş birliği çoğu zaman başlamadan biter. Uzun soluklu ilişkilerimizin çoğu, rasyonel ve duygusal güvenin bir karışımıyla kuruludur. Ancak bu dengenin nasıl kurulduğu, ilişkilerin nasıl hissettirdiğini ve nasıl işlediğini belirler.
Bu yüzden bir ilişki neden zayıf ya da kırılgan geliyor diye düşündüğünüzde kendinize şunları sorun:
- Rasyonel güven var ama duygusal güven eksik mi?
- Yoksa duygusal bağ var ama tutarlılık yok mu?
- Karşımdakiyle hesaplı, duygusal ya da şüpheci bir güven içinde miyim?
Ve en önemlisi:
- Etrafımdaki insanlara hem rasyonel hem duygusal güveni nasıl sunabilirim?
Çünkü güven sadece aldığımız bir şey değildir. Sözlerimizle, eylemlerimizle, varlığımızla inşa ettiğimiz bir şeydir. Ve bunu hem aklımızla hem de kalbimizle inşa ettiğimizde, sadece daha iyi ekipler yaratmakla kalmaz…daha iyi insanlar yaratırız.
Randy Conley
Randy Conley’nin kendi makalelerinin yer aldığı leadingwithtrust.com blog sitesinde yer alan “What Kind of Trust Are You Feeling? A Simple Map to the 4 Ways We Connect” adlı makalenin çevirisidir.
